NAFAKA, NAFAKA TÜRLERİ

 

 

 

Nafaka, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş olup, boşanma davası devam ederken veya boşanma davası sonucunda, eşin daha zor durumda olan diğer eşe veya çocuğuna veya kanunda sayılan aile bireylerine mahkeme kararıyla ödemekle mükellef tutulduğu maddi destek sağlayan aylıktır.

 

Nafaka Türk Medeni Kanunu’nda 169,175,182,197,327. Maddelerinde düzenlenmiştir.Nafaka türleri 4 ayrı başlık altında düzenlenmiştir. Bunlar;

 

-Tedbir Nafakası

-Yoksulluk Nafakası

-İştirak Nafakası

-Yardım Nafakası şeklindedir.

 

1-Tedbir Nafakası; Türk Medeni Kanunumuzun 169. ve 197. Maddelerinde düzenlenmiştir. Boşanma veya ayrılık davası ile birlikte mahkemeden talep edilmesiyle söz konusu davadan kaynaklı yoksulluğa düşecek eşe ve müşterek çocuk lehine destek sağlamak üzere, velayet kendisine bırakılan tarafa, boşanma davası kesinleşinceye kadar ödenen geçici nafaka türüdür. Talep sonucunda şartlar sağlandığı taktirde nafakayı ödeyecek eşin ekonomik durumu, karşı eşin dava süreci ve öncesindeki yaşam koşulları, çocuk için kurulacaksa çocuğun menfaatleri, yaşam standartları gibi hususlar dikkate alınır.

 

2-Yoksulluk Nafakası; Türk Medeni Kanunu’nun 175. Maddesinde düzenlenmiştir. Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Boşanma dolayısıyla yoksulluğa düşecek eş mahkemeden “yoksulluk nafakasını” talep etmelidir. Mahkeme re ’sen yoksulluk nafakasına karar veremez. Yoksulluk nafakası davasında görevli mahkeme aile mahkemesidir.

 

3-İştirak Nafakası; Medeni Kanun’un 182(3. Ve 4. Fıkraları) ve 327. Maddelerinde düzenlenmiştir. İştirak nafakasında; diğer eş, çocuğun sağlık, eğitim, barınma, giyim ve benzeri giderlerine mali gücü oranında katılım sağlamış olur. İştirak nafakasının amacı çocuğun mevcut ekonomik durumunun, sosyal yaşamının, hayat standartlarının boşanma dolayısı ile olumsuz etkilenmesine engel olmaktır. İştirak nafakasının başlangıç tarihi, boşanma tarihinin kesinleştiği tarihtir. İştirak nafakası kural olarak çocuk ergin oluncaya kadar ödenir. Ancak, çocuğun edindiği “meslek ve sanat”, kendisini geçindirmeye yetiyorsa çocuk ergin olmadan da nafaka kesilebilir.

 

4-Yardım Nafakası; Türk Medeni Kanunu’nun 364. Maddesinde düzenlenmiştir. Bir kimsenin yoksulluğa düşmesi halinde o kişiye maddi durumu kendisinden daha iyi olan altsoy, üstsoy veya kardeşleri tarafından ödenen nafaka türüdür. Yardım nafakası, Türk Medeni Kanunu’nda; kişilerin işsizlik, hastalık, yaşlılık ve malullük gibi sebeplerle çalışma güç ve yeteneğini kaybederek geçimlerini sağlamaktan yoksun olmaları ve bu yoksulluktan kendi imkânları ile kurtulamadıkları durumlarda, bu kişilere kanunda belirtilen en yakın hısımlarınca yardımda bulunulmasını sağlamayı amaçlayan bir aile hukuku kurumudur. Yardım Nafakası Aile Mahkemesine dava açılarak talep edilir.

 

Nafaka davası, çekişmeli veya anlaşmalı boşanma esnasında nafaka talebinde bulunmamış olan tarafın, boşanma davasının tamamlanması ve kesinleşmesi ve nafaka talebinde bulunmak istemesi halinde söz konusu olur. Boşanma ile birlikte nafaka talep edilmemiş olması, sonradan nafakanın talep edilemeyeceği anlamına gelmez.

 

Anlaşmalı boşanma davasında yoksulluk nafakası talebinde bulunulmaması veya bu haktan açıkça feragat edilmiş olması halinde sonradan süresi içerisinde nafaka davası açılarak yoksulluk nafakası talebinde bulunulması mümkün değildir. Ancak iştirak nafakası çocuğun üstün yararına ve kamu düzenine ilişkin bir husus olduğu için ve kusur şartı aranmadığı için, velayet hakkı kendisinde bulunan taraf diğer tarafa karşı her zaman iştirak nafakası talebiyle dava açabilir.

 

Nafaka davalarında görevli mahkeme, Aile Mahkemesi'dir. Aile Mahkemesi'nin bulunmadığı yerlerde ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi'dir; Asliye Hukuk Mahkemesi bu davalara Aile Mahkemesi sıfatıyla bakar.

 

Av. Yeşim ULUSAN